Nr 25 luty 2022

Nowa Księga VI Kodeksu Prawa Kanonicznego: poszczególne przestępstwa i kary

Ten artykuł jest trzecim z serii dotyczących nowej Księgi VI Kodeksu prawa kanonicznego (poprzednie opublikowane zostały w nr. 20/2021 i 24/2022). W pierwszym z nich zostały omówione kierunki zmian w kodeksowym prawie karnym, wprowadzone przez papieża Franciszka poprzez konstytucję apostolską Pascite gregem Dei (Paście owczarnię Bożą) z 23 maja 2021 r. (weszła w życie 8 grudnia 2021 r.). W drugim artykule przedstawione zostały ogólne zagadnienia związane z kanonicznymi przestępstwami i karami oraz wymierzaniem sprawiedliwości w Kościele (np. stosowanie kar, zwalnianie z kar, przedawnienie karania). Z kolei w tym (trzecim z serii) tekście zostaną pokazane poszczególne przestępstwa kanoniczne i ustanowione za te przestępstwa kary. Nie będą w nim omówione wszystkie przestępstwa, lecz tylko te, które są nowe lub na nowo sformułowane, oraz te, których przedstawienie wydaje się najistotniejsze z punktu widzenia proboszczów, bo mogą się oni (biorąc pod uwagę doświadczenie życiowe) z nimi spotkać.

Nowa ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych – omówienie proponowanych zmian

Obecnie obowiązująca ustawa dotycząca cmentarzy i chowania zmarłych (w tym także cmentarzy wyznaniowych, czyli również katolickich) to akt prawny z 1959 r. Wprawdzie był on wielokrotnie nowelizowany, to jednak nie były to zmiany daleko idące. Obecnie dość powszechnie uważa się, że ta ustawa nie jest dobrym regulatorem, biorąc pod uwagę stosunki społeczne, w tym obyczajowe, panujące w Polsce, stan prawny, stosunki gospodarcze czy warunki i możliwości techniczne. Ustawa ta powstała bowiem w zupełnie innych realiach niż współczesne. Obecnie trwają prace legislacyjne nad zmianą tej ustawy poprzez wprowadzenie zupełnie nowego aktu prawnego – nowej ustawy. Właśnie zakończył się etap konsultacji i opiniowania jej projektu. Wkrótce projekt ten trafi pod obrady Rady Ministrów, a potem do Sejmu. Prace są więc bardzo zaawansowane.

Odpowiedzi na wątpliwości w sprawie niektórych postanowień Listu Apostolskiego w formie „Motu proprio” Traditionis Custodes papieża Franciszka

Dnia 16 lipca 2021 r. papież Franciszek ogłosił List apostolski w formie Motu proprio Traditionis custodes. Dokument określa nowe regulacje dotyczące sprawowania liturgii w nadzwyczajnej formie Rytu rzymskiego, uchylając tym samym wszystkie wcześniejsze normy, zezwolenia i zwyczaje niebędące w zgodzie z jej postanowieniami. Treść dokumentu zrodziła ożywioną dyskusję, pojawiło się wiele pytań i wątpliwości.

Rozliczanie działalności gospodarczej prowadzonej przez parafię

Pomimo że głównym źródłem finansowania działalności parafii są ofiary przekazywane przez wiernych, wiele takich podmiotów korzysta również z innych możliwości w tym zakresie, m.in. prowadząc działalność gospodarczą. Wiążą się z tym liczne obowiązki nałożone przez przepisy obowiązującego prawa, w tym także o charakterze podatkowym.

Udział wiernych świeckich w przygotowaniu do przyjmowania sakramentów w parafii

Przygotowanie do sakramentów jest ściśle związane z owocnym uczestniczeniem w sakramentach. W Kodeksie Prawa Kanonicznego czytamy, że „duszpasterze oraz inni wierni w ramach własnej funkcji kościelnej, mają obowiązek troszczyć się, aby ci, którzy proszą o sakramenty, byli do ich przyjęcia przygotowani przez odpowiednią ewangelizację i katechizację, z uwzględnieniem norm wydanych przez kompetentną władzę” (kan. 843 § 2 KPK). Wynika z tego, że przygotowanie do sakramentów nie jest tylko obowiązkiem duchownych, ale też świeckich. Oczywiście przygotowanie do sakramentów w pierwszym rzędzie spoczywa na duszpasterzach, tj. na biskupie, proboszczu i współpracujących z nim kapłanach, którzy są odpowiedzialni za wykonywanie zadania uświęcania, ale prawodawca zaznacza, że jest również obowiązkiem wiernych świeckich, zwłaszcza rodziców wychowujących po katolicku swoje dzieci (kan. 835 §4 KPK). Zanim przeanalizujemy udział świeckich w przygotowaniu do poszczególnych sakramentów, opiszemy zadania proboszcza oraz cel przygotowania.

Dobre praktyki w pracy w kancelarii parafialnej – obsługa petentów

Kontynuując rozważania dotyczące prowadzenia kancelarii (w tym kancelarii parafialnej Nr 21/2021) z punktu widzenia dobrych praktyk, chciałabym w tym artykule przedstawić kilka myśli, które w mojej ocenie mogą być przydatne zarówno księżom, jak i osobom świeckim pracującym w kancelarii. Te punkty to dobre praktyki, które powstały na kanwie moich doświadczeń zawodowych oraz wypływają one z tego, że sama jako parafianka korzystałam z usług kancelarii mojej parafii. Niektóre z tych uwag mają charakter życzeniowy – po prostu, jako parafianka mam pewne oczekiwania i propozycje wobec funkcjonowania kancelarii na parafii. Ufam, że te oczekiwania podzielają inni.

Karnoprawna ochrona wolności sumienia i wyznania

Ochrona wolności religijnej i wynikających z tego prawa możliwości uzewnętrzniania swoich przekonań została wprowadzona do różnych gałęzi prawa polskiego. Oprócz uznania katalogu praw człowieka, a tym samym również prawa do wolności sumienia i religii, na państwie ciąży obowiązek rzeczywistej gwarancji, czyli możliwości swobodnego korzystania z tego, co zostało w sposób materialny opisane w aktach prawa międzynarodowego i krajowego. Prawo nie jest bowiem tylko zbiorem teoretycznych norm, ale służy regulacji życia społecznego i relacji pomiędzy poszczególnymi jednostkami. Każda z gałęzi prawa ma inne cele i posługuje się innymi definicjami oraz pojęciami, tworząc nowe swoiste instytucje. Nie inaczej jest w wypadku prawa karnego, którego głównym zadaniem jest nie tyle samo ukaranie sprawcy, ile zapobieganie ponownym naruszeniom przepisów przez tę samą lub inną osobę (prewencja).

Parafia a informacja publiczna

Jawność życia publicznego jest wartością i jednocześnie standardem w niemal każdym demokratycznym państwie prawa, także w Polsce. Ta jawność jest w naszym kraju konstytucyjnie oraz ustawowo zapewniona i obejmuje działania określonych (głównie publicznych) podmiotów oraz wydawanie przez (także niepubliczne) podmioty publicznych (np. pochodzących z podatków) środków finansowych.