Sakramenty

Udział wiernych świeckich w przygotowaniu do przyjmowania sakramentów w parafii

Przygotowanie do sakramentów jest ściśle związane z owocnym uczestniczeniem w sakramentach. W Kodeksie Prawa Kanonicznego czytamy, że „duszpasterze oraz inni wierni w ramach własnej funkcji kościelnej, mają obowiązek troszczyć się, aby ci, którzy proszą o sakramenty, byli do ich przyjęcia przygotowani przez odpowiednią ewangelizację i katechizację, z uwzględnieniem norm wydanych przez kompetentną władzę” (kan. 843 § 2 KPK). Wynika z tego, że przygotowanie do sakramentów nie jest tylko obowiązkiem duchownych, ale też świeckich. Oczywiście przygotowanie do sakramentów w pierwszym rzędzie spoczywa na duszpasterzach, tj. na biskupie, proboszczu i współpracujących z nim kapłanach, którzy są odpowiedzialni za wykonywanie zadania uświęcania, ale prawodawca zaznacza, że jest również obowiązkiem wiernych świeckich, zwłaszcza rodziców wychowujących po katolicku swoje dzieci (kan. 835 §4 KPK). Zanim przeanalizujemy udział świeckich w przygotowaniu do poszczególnych sakramentów, opiszemy zadania proboszcza oraz cel przygotowania.

Nota „Gestis verbisque” o nieważnych sakramentach

Z czynami i słowami związane jest działanie Boga… – tak mniej więcej rozpoczyna się jeden z ostatnich dokumentów opublikowany przez Dykasterię Nauki Wiary. Wskazuje on na konieczność zachowania przepisów liturgicznych dla ważnego sprawowaniu sakramentów. Nigdy bowiem nie było to tajemnicą w Kościele, że czyny i słowa w szafowaniu tymi świętymi znakami łaski Bożej mają istotne znaczenie…

Post eucharystyczny i przyjmowanie Komunii Świętej

Reguła św. Benedykta powstała na podstawie jego osobistego doświadczenia, ale oczywiście w oparciu o Pismo Święte oraz dzieła Tradycji Kościoła. Jest zatem od wieków zbiorem wskazówek dla mnichów, ale odkrywają ją także ludzie „żyjący w świecie”. Wśród wielu cennych uwag, które mają prowadzić do owocnego życia duchowego, znalazła się także i ta, zachęcająca do praktykowania postu. Św. Benedykt z Nursji – w perspektywie głębokiego przeżywania liturgii – post nazywa „narzędziem dobrych uczynków”, które prowadzą człowieka na spotkanie z Bogiem. Autor zachęca, aby „ukochać post”. Dlatego praktykę postu eucharystycznego, która rozwinęła się w Kościele i została ubrana w przepisy, należy postrzegać jako czas oczyszczenia i oczekiwania na spotkanie z Panem w Eucharystii. A św. Benedykt podpowie jeszcze, że będzie to ponadto czas radości dla kogoś, kto pragnie ofiarować ten dar Bogu, wyglądając Świętej Paschy.

Prawno-liturgiczne uwagi odnośnie do obrzędów chrztu dzieci

Z pewnością bardzo dobrze znamy takie oto stwierdzenie: „Dziecku się nie odmawia”. Związane jest ono zwykle z sytuacją, gdy ktoś z rodziny, przyjaciół lub znajomych poprosi kogoś z nas, abyśmy zgodzili się zostać chrzestnym ich pociechy. Oczywiście podjęcie się tego zadania to niewątpliwie wielka nobilitacja i zaszczyt. Bo chrzestny dla dziecka – obok rodziców lub prawnych opiekunów – to ktoś wyjątkowy. Jednak, czy możliwość bycia chrzestnym jest prawem każdego wiernego, czy raczej przywilejem? Bo przecież może zdarzyć się, że – choć zostaliśmy poproszeni o to przez rodziców dziecka, któremu zwykle się nie odmawia – to jednak od naszego duszpasterza nie dostaniemy zgody, aby podjąć się zadania chrzestnego…

Prośba o świadectwo chrztu świętego zgłaszana przez telefon i inne przypadki dotyczące wydawania kopii danych

W praktyce duszpasterskiej pojawia się niekiedy problem w postaci przedstawianych przez wiernych w rozmowie telefonicznej (np. z proboszczem) próśb o wydanie świadectwa (np. świadectwo chrztu świętego), zaświadczenia o spełnieniu przesłanek kanonicznych umożliwiających przyjęcie funkcji rodzica chrzestnego czy inne kościelne dokumenty zawierające dane osobowe. W artykule przedstawiony zostanie modelowy sposób załatwienia takich próśb z perspektywy prawa kanonicznego regulującego ochronę danych osobowych oraz pewne inne kwestie stanowiące wątki poboczne, które mogą mieć znaczenie dla pracy duszpasterzy w kancelarii parafialnej i funkcjonowaniu tego urzędu.

Co zrobić, gdy o sakrament prosi osoba ubezwłasnowolniona?

Do proboszcza zgłosił się wierny – osoba pełnoletnia, która, jak sama twierdziła, jest częściowo ubezwłasnowolniona. Poprosiła ona o to, aby mogła przygotowywać się do bierzmowania. Pytanie, które zaczęło nurtować proboszcza, to: czy fakt ograniczenia praw w porządku prawa świeckiego ma wpływ na prawa tej osoby jako wiernego? Jak powinien więc postąpić proboszcz?

Nowe przepisy o przyjmowaniu Komunii Świętej przez osoby chore na celiakię

W nr 33/2022 Zarządzania parafią zostały obszernie przedstawione zasady obowiązujące przy przyjmowaniu Komunii Świętej przez osoby chore na celiakię, czyli nietolerancję glutenu, który jest obecny w każdym pieczywie. Przypomnijmy, że ze względu na konieczność zachowania prawdziwości znaku chleba w Eucharystii – chleb bez glutenu nie byłby prawdziwym chlebem – Kościół nie może zgodzić się na wypiek komunikantów całkowicie pozbawionych glutenu. Dopuszcza się jednak, by osoby chore na celiakię mogły przyjmować Komunię Świętą w postaci chleba o niskiej zawartości glutenu. Przygotowane z takiego ciasta hostie, zwane popularnie niskoglutenowymi, charakteryzują się tym, że zawierają tylko tyle glutenu, ile jest bezwzględnie konieczne do wypieku chleba.

O sztuce uczestniczenia w liturgii

Msza Święta jest dziełem całego zgromadzenia. Dlatego sztuka celebracji obejmuje nie tylko zagadnienie umiejętnego jej przewodniczenie przez kapłana, ale także konkretne zaangażowanie ze strony obecnych na niej wiernych. W konstytucji o liturgii Sacrosanctum Concilium zostało zapisane, że Matka Kościół bardzo pragnie, aby wszyscy wierni byli wdrażani do pełnego, świadomego i czynnego udziału w obrzędach liturgicznych, jakiego domaga się sama natura liturgii. Na mocy chrztu lud chrześcijański, będąc wybranym plemieniem, królewskim kapłaństwem, narodem świętym, ludem Bogu na własność przeznaczonym (1 P 2, 9; por. 2, 4n), jest uprawniony i zobowiązany do takiego udziału (KL 14). Dlatego troska o ars celebrandi [sztukę sprawowania], zakłada również troskę o ars participandi [sztukę uczestniczenia].

Udzielenie chrztu dziecku powyżej 7. roku życia. Praktyczne wskazania kanoniczno-duszpasterskie

Misterium nadprzyrodzonej wiary, nadziei i miłości, dokonujące się w sakramencie chrztu świętego, skutecznie otwiera każdemu człowiekowi możliwość doświadczenia obecności mocy i łaski Zbawiciela Jezusa Chrystusa. Dlatego z takich motywów i racji prawodawca kościelny wyraźnie wskazał, że rodzice mają obowiązek zatroszczyć się o to, by ich dzieci zostały ochrzczone w pierwszych tygodniach życia. Możliwie jak najszybciej po narodzinach, a nawet jeszcze zanim one nastąpią, powinni się udać do proboszcza, by prosić o sakrament dla dziecka i odpowiednio się do tego przygotować[kan. 867 § 1]. Jednakże praktyka życia coraz częściej obnaża w tej materii poważne zaniedbania ze strony rodziców naturalnych urodzonych dzieci, którzy formację duchową i dobro duchowe dziecka nie zawsze stawiają na pierwszym miejscu. Przyczyn jest wiele, najczęściej jednak wpływa na taki stan rzeczy brak wiary lub formacji chrześcijańskiej w ich rodzinach generacyjnych.

Wpis do Księgi ochrzczonych: mąż czy konkubent jako ojciec dziecka?

Kazus: Mąż i żona od 7 lat mieszkali osobno. Początkowo żyli samotnie. Po pewnym czasie kobieta poznała innego mężczyznę i zamieszkała z nim. Właśnie urodziło się im dziecko. Chcą je ochrzcić. Jak ma zapisać ksiądz proboszcz dziecko w Księdze ochrzczonych? To znaczy czy jako ojciec dziecka ma być wskazany mąż matki czy konkubent matki? Dodać trzeba, że mąż matki wie o tej sytuacji; zaprzecza, że jest ojcem dziecka i nie sprzeciwia się wpisaniu konkubenta żony jako ojca jej dziecka do Księgi ochrzczonych.