Nr 8 wrzesień 2020

„Z życia cmentarza”. Część 1 – kazus dotyczący tablic nagrobnych

Z danych Najwyższej Izby Kontroli wynika, że w Polsce funkcjonuje 15,5 tys. cmentarzy, z tego tylko ok. 1880 to cmentarze komunalne, a największą część stanowią cmentarze wyznaniowe, tzw. parafialne. W skali całego kraju, jak widać, wiele parafii ma w swoim zarządzie cmentarz. Problemy pojawiające się przy zarządzie cmentarzem stanowią więc dość istotną część problemów do rozwiązania, przed jakimi staje Proboszcz. Niniejszy artykuł to pierwszy z serii tekstów nieco przewrotnie zatytułowanej „Z życia cmentarza”, w których przedstawione będą interesujące kazusy dotyczące cmentarza i zarządzania nim.

Alkoholizm a stwierdzenie nieważności małżeństwa – studium przypadku

Z praktyki sądowej wynika, że niezdolność do stworzenia wspólnoty małżeńskiej może być spowodowana zaawansowaną i chroniczną chorobą alkoholową. Ponieważ alkoholizm jest nałogiem pozbawiającym człowieka wolności działania i decydowania, czyni on również osobę niezdolną do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Niezdolność ta jednak musi istnieć obiektywnie już w chwili zawierania małżeństwa i musi być rzeczywistą przyczyną rozpadu związku. Dowodzenie alkoholizmu w procesie wymaga przesłuchania stron, świadków, zebrania dostępnych dokumentów i zaświadczeń lekarskich oraz opinii biegłego psychiatry bądź psychologa.

Darowizny na rzecz parafii

Obok najpopularniejszej formy wsparcia Kościoła, którą jest tzw. taca i ofiary iura stolae, do finansowania działalności podmiotów wyznaniowych zaliczamy także darowizny. Co ważne, pod tym pojęciem nie należy łączyć wszystkich przekazywanych Kościołowi aktywów. Darowizna jest rozumiana jako czynność prawna zgodnie z przepisami prawa krajowego i wymaga spełnienia określonych warunków. Dlaczego warto bliżej przyjrzeć się akurat temu rodzajowi wsparcia Kościoła? W przeciwieństwie do wspomnianych wcześniej rodzajów finansowania ze strony wiernych, które pozostają wyłącznie w gestii samego podmiotu wyznaniowego, darowizna przynosi wymierne korzyści także darczyńcy. Może on z tytułu dokonania darowizny skorzystać z ulgi podatkowej.

Jak napisać umowę najmu lokalu użytkowego?

Wiele parafii posiada w swoim majątku m.in. lokale usługowe. Jak każdy właściciel, mogą je wynajmować. Z uwagi na powszechność umów najmu zawieranych przez parafie, poznanie zasad ich sporządzania, znajomość istotnych elementów wydaje się bardzo istotna.

Nowa instrukcja kongregacji ds. duchowieństwa

Kongregacja ds. Duchowieństwa opublikowała instrukcję „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła”, ogłoszoną 29 czerwca br. Dotyczy ona opieki duszpasterskiej we wspólnotach parafialnych oraz różnych posług osób duchownych i świeckich, „pod znakiem większej współodpowiedzialności wszystkich ochrzczonych”.

Obowiązek utrzymania należytego stanu budynków parafii

Właściciel budynku jest zobowiązany do jego utrzymania w należytym stanie oraz dokonywania kontroli okresowych, a gdy zaniedbuje swoje obowiązki, do porządku może przywołać go nadzór budowlany. Obowiązek ten jest nałożony również na proboszcza odpowiedzialnego za stan budynków parafialnych.

Odpady w parafii

Na terenie parafii mamy do czynienia przede wszystkim z odpadami komunalnymi. Zagospodarowanie tego typu odpadów należy do ustawowych obowiązków gminy. Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (dalej: ustawa) określa zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czystości i porządku, warunki działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych oraz warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym takie usługi. To właśnie władze gminy podpisują odpowiednie umowy z przedsiębiorstwami wyłonionymi na drodze przetargu, którzy wywożą śmieci od mieszkańców nieruchomości.

Poszukiwania przodków w księgach parafialnych jako realizacja prawa do poznania tożsamości

Poszukiwanie przodków, tworzenie drzew genealogicznych jest coraz bardziej popularnym zajęciem. Ma ono na celu nie tylko zaspokojenie ciekawości lub pasji historycznej, ale także realizację bardzo poważnego celu, jednego z praw człowieka, czyli prawa do poznania swojej tożsamości. Dla tych poszukiwań często źródłem informacji są księgi parafialne. Księgi te należy traktować jako: 1) element bieżącej dokumentacji związanej z działalnością Kościoła, jak też 2) jako dokumentację archiwalną. W artykule przedstawione będą podstawy prawne i zalecenia praktyczne dotyczące kwerend, o których mowa.

Profanacja kościoła jako przestępstwo

Religia katolicka jest obecnie w naszym kraju bardzo agresywnie atakowana. W wyniku tego dochodzi do coraz częstszych aktów profanacji. W odpowiedzi na nie biskupi polscy w „Stanowisku w sprawie aktów przemocy motywowanych nienawiścią wobec Kościoła katolickiego i jego wiernych” w 2019 r. trafnie stwierdzili, że „Wrogie chrześcijaństwu działania powinny spotkać się ze zdecydowanym sprzeciwem i dezaprobatą wiernych, jak i wszystkich ludzi dobrej woli, którzy cenią sobie wartości chrześcijańskie i dorobek cywilizacji europejskiej związany z wolnością religijną, godnością osoby ludzkiej i prawami osób wierzących”.