Rola Obrońcy Węzła Małżeńskiego w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
Urząd Obrońcy Węzła Małżeńskiego ustanowiony przez Papieża Benedykta XIV Konstytucją Dei miseratione z 3 listopada 1741 r. jest jednym z najważniejszych urzędów w tr ybunałach kościelnych. Jako przedstawiciel Kościoła broni on ważności małżeństwa, a więc prawdy umocowanej domniemaniem określonym przez prawodawcę. Stwierdzenie nieważności małżeństwa jest niczym innym jak obaleniem domniemania uznającego każdy związek sakramentalny za ważnie zawarty. W procesie zmierzającym do ustalenia prawdy o danym małżeństwie Obrońca Węzła Małżeńskiego stanowi przeciwwagę dla argumentów wysuwanych przez stronę czy strony starające się ukazać ich związek jako nieważnie zawarty z określonych przez prawo przyczyn.
- Data: 14.03.2022
Środki dowodowe w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
Celem przedstawiania sądowi konkretnych środków dowodowych jest potwierdzenie prawdziwości, słuszności tezy stawianej przez stronę powodową w skardze o nieważność małżeństwa. W Kodeksie Prawa Kanonicznego zostały wyliczone następujące środki dowodowe: oświadczenia stron, dowód z dokumentów, świadkowie, biegli, wizja lokalna i oględziny sądowe oraz domniemania. Jednak w praktyce sądowej istnieją cztery podstawowe środki dowodowe: oświadczenia stron, dokumenty, zeznania świadków oraz opinia biegłych. Ich moc dowodowa zależy od rodzaju sprawy, czyli od motywu, który powoduje nieważność małżeństwa.
- Data: 14.03.2022
Urząd adwokata w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. wprowadza w kanonie 1490 nową funkcję procesową tzw. adwokata. Adwokat działa na zlecenie strony procesowej, jeśli zarazem został ustanowiony jej pełnomocnikiem, reprezentuje ją wobec sądu jako jej alter ego. Świadczona przez niego asystencja procesowa, doradztwo, przedkładanie dowodów, argumentacja i obrona dokonane są w określonej perspektywie postulowanego orzeczenia nieważności małżeństwa, intencjonalnie służą stronie, ale są zarazem służbą dla trybunału.
- Data: 14.03.2022
Małżeństwo z obcokrajowcem oraz małżeństwo zawierające element transgraniczny w perspektywie prawa kanonicznego (część 2)
W obecnych czasach małżeństwa Polaków z obcokrajowcami nie są rzadkością. Bardzo często zawierane są małżeństwa z elementem transgranicznym, to oznacza, że np. któreś z nupturientów lub oboje mieszkają poza granicami Polski, a małżeństwo ma być zawarte w Polsce, czy też narzeczeni mieszkają w Polsce, a ślub ma być zawarty poza naszym krajem itd. Z perspektywy proboszcza takie sytuacje przynoszą konieczność podjęcia dodatkowych czynności w ramach przygotowania do małżeństwa, w tym załatwienia wszystkich formalności wymaganych przez prawo kanoniczne. W artykule zostaną przedstawione najczęściej powtarzające się elementy występujące w takich sytuacjach. W pierwszym z serii dwóch artykułów opisane zostało małżeństwo z obcokrajowcem z perspektywy prawa świeckiego, czyli polskiego. Z kolei w tym tekście będą poruszone przedmiotowe kwestie jedynie w perspektywie prawa kanonicznego.
- Data: 14.03.2022
Małżeństwo z obcokrajowcem z perspektywy prawa polskiego
W obecnych czasach coraz więcej Polaków zawiera małżeństwa z obcokrajowcami. Cudzoziemcy niejednokrotnie to osoby nieochrzczone lub akatolicy. Jednak zagadnienia religii czy wyznania nupturientów nie będą poruszane w tym artykule. Skupię się w nim za to na problemach dotyczących zawarcia małżeństwa wynikających z innego niż polskie obywatelstwa jednego z narzeczonych. Wprawdzie większość z tych spraw prawnych przed małżeństwem załatwiają sami narzeczeni w USC czy w sądzie powszechnym, lecz jestem przekonana, że proboszczowie chcą i powinni posiadać pewną wiedzę w przedmiotowym zakresie, po to, aby pomóc nupturientom i udzielić pewnych choćby podstawowych wskazówek.
- Data: 14.03.2022
Non consumatum – małżeństwo ważnie zawarte, ale niedopełnione
Najbardziej znane laikom stwierdzenie dotyczące procesu kanonicznego małżeńskiego to non consumatum. Nie jest to jednak jeden z tytułów nieważności dotyczący impotencji płciowej, która jest przeszkodą w zawarciu małżeństwa, lecz zgoła odmienne zagadnienie. Non consumatum stosuje się wówczas, gdy małżeństwo zostało zawarte ważnie, ale jest niedopełnione. Wówczas Ojciec Święty może udzielić dyspensy papieskiej super rato od małżeństwa niedopełnionego na zawarcie nowego małżeństwa kościelnego.
- Data: 14.03.2022
Podstępne wprowadzenie w błąd jako przyczyna stwierdzenia nieważności małżeństwa
Każdy z tytułów nieważności zgody małżeńskiej chroni jakieś konkretne dobro pozostające w ścisłej relacji z instytucją małżeństwa. Takim określonym elementem, na straży którego stoi kan. 1098, jest prawo nupturienta do całkowicie wolnego kształtowania swej decyzji zawarcia nierozerwalnego związku. Każdy nupturient ma niezbywalne prawo do wolności od wszelkiej podstępnej manipulacji. Dlatego ostateczną ractio legis tego kanonu nie jest błąd jako taki, ale podstępne wyręczenie kogoś w istotnym elemencie procesu realizacji najbardziej osobistej ze wszystkich decyzji życiowych. Wskutek podstępnej manipulacji kontrahent nie może uznać wyłudzonego w zdradziecki sposób wyboru za swoją decyzję, a tym samym akt zgody małżeńskiej zostaje pozbawiony swej niezbywalnej cechy, jaką jest dobrowolność.
- Data: 14.03.2022
Pomoc duszpasterska parafianom w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa
Początek trzeciego tysiąclecia okazuje się czasem niekorzystnym dla instytucji małżeństwa i rodziny. Po części wynika to z obiektywnych uwarunkowań i trudności, takich jak choćby gwałtowne przemiany ekonomiczne i obyczajowe, po części jednak z faktu, że wiele środowisk oraz instytucji jest niechętnych trwałemu małżeństwu i silnej rodzinie. Ich działalność przejawia się m.in. w eksponowaniu rodzin patologicznych, w promowaniu tzw. wolnych związków, w legalizowaniu związków homoseksualnych, we wspieraniu ruchów, które forsują wizję kobiety wrogą małżeństwu i rodzinie. W konsekwencji obserwujemy wiele nacisków politycznych, ekonomicznych i kulturowych, które osłabiają rolę małżeństwa i rodziny w życiu społeczeństwa.
- Data: 14.03.2022
Przymus i bojaźń przyczyną stwierdzenia nieważności małżeństwa
Wyrażana przez nupturientów zgoda małżeńska ma tak doniosłe skutki, że prawodawca kościelny do jej ważności wymaga wolności kwalifikowanej, tzn. działania wolnego od wszelkiego ciężkiego i zewnętrznego wpływu przymusu moralnego lub bojaźni. Zgoda ta obejmuje nie tylko moment sakramentalnego „TAK”, lecz również wcześniejszy proces, w którym tworzy się, konsoliduje i trwa wybór małżonka oraz związku małżeńskiego jako stanu życia. W praktyce jednak istnieją przypadki, kiedy osoby trzecie – świadomie lub nieświadomie, w mniejszym lub większym stopniu – wpływają na nupturientów, naruszając ich wolną wolę w wyborze stanu życia lub wolność wyboru współmałżonka.
- Data: 14.03.2022
Uzależnienie małżonka od rodziny pochodzenia a stwierdzenie nieważności małżeństwa
Powodem stwierdzenia nieważności małżeństwa z tytułu niezdolności nupturienta do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich (kan. 1095 p. 3. KPK), a tym samym do stworzenia wspólnoty małżeńskiej może być nadmierne przywiązanie małżonka do rodziny generacyjnej. Z danych demograficznych wynika, że „wpływ osób trzecich”, przed sądami cywilnymi nie jest zbyt eksponowany przez pary zabiegające o rozwód. Spowodowane jest to zapewne specyfiką tego procesu i jego uwarunkowaniami. Natomiast w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa, toczących się przed sądami kościelnymi, uleganie przez współmałżonka wpływom osób trzecich, w tym najczęściej rodziców i innych członków rodziny generacyjnej, utożsamiane jest z niedojrzałością psychiczną, która może determinować niezdolność nupturienta do wypełniania obowiązków małżeńskich.
- Data: 14.03.2022
- « pierwsza
- «
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- »
- ostatnia »