Prawo małżeńskie

Wykluczenie nierozerwalności a stwierdzenie nieważności małżeństwa

Wzrost liczby spraw o nieważność umowy małżeńskiej wnoszonych exclusio boni sacramenti spowodowany jest zarówno upowszechniającą się mentalnością rozwodową negującą nierozerwalność małżeństwa, jak i „nowomodną” koncepcją rodziny opartej wyłącznie na subiektywnym szczęściu i miłości pojmowanej zmysłowo. Coraz częściej dostrzega się odchodzenie od wymiaru trwałości i sakramentalności małżeństwa z równoczesnym przyjmowaniem koncepcji świeckiej tego związku. Należy jednak podkreślić, że idee rodzące mentalność rozwodową oraz idące z nią w parze fałszywe koncepcje małżeństwa nie są bynajmniej równoznaczne z wykluczeniem w danym przypadku nierozerwalności. Zakres wpływu tego rodzaju poglądów na wolę nupturienta zawierającego umowę małżeńską należy każdorazowo ustalić indywidualnie w danej sprawie wnoszonej na forum sądowe.

Odpowiedzialność odszkodowawcza proboszcza za niedopełnienie obowiązków – małżeństwo konkordatowe

Małżeństwo konkordatowe jest rezultatem złożonego stanu faktycznego i prawnego. Z jednej strony Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: k.r.o.) uzależnia zawarcie małżeństwa świeckiego, czyli wywołującego skutki cywilnoprawne, od wykonania przez duchownego określonych czynności. Z drugiej zaś, w tej samej materii, Kościół określił obowiązki duchownego w instrukcji wydanej przez Konferencję Episkopatu Polski (dalej: Instrukcja), wskazując czynności, których należyte wykonanie prowadzi do realizacji postanowień konkordatu i k.r.o. Ich zaniedbanie skutkujące niezawarciem małżeństwa świeckiego może spowodować szkodę po stronie nupturientów, a w konsekwencji odpowiedzialność odszkodowawczą sprawcy szkody.

Pracoholizm a stwierdzenie nieważności małżeństwa – studium przypadku

Uzależnić można się praktycznie od wszystkiego – również od pracy zawodowej. Pracoholizm to jedna z plag XXI wieku. Wszystko dlatego że każdy z nas bardzo pragnie dorównać lansowanym przez media ideałom – szczęśliwego, spełnionego człowieka, który w swym życiu bardzo wiele osiągnął. Do rozwoju pracoholizmu przyczyniała się zmiana wartości społecznych. Wartością stał się konsumpcyjny tryb życia i materializm. Rozwój i ekspansja technologii oraz przemysłu sprawiły, że praca stała się areną rywalizacji, na której rozkwitł pracoholizm.

Małżeństwo kanoniczne osób po rozwodzie cywilnym – nowe przepisy Konferencji Episkopatu Polski

Coraz częściej w kancelariach parafialnych podczas przygotowania do zawarcia małżeństwa duszpasterze stają przed problemem małżeństw zawieranych przez osoby, które już były związane cywilnie z kimś innym, rozwiodły się, a teraz chcą zawrzeć nowe małżeństwo – tym razem kanoniczne – z kolejną osobą. Takie sytuacje nie są wolne od problemów moralnych i prawnych. Nowy Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego uchwalony przez Konferencję Episkopatu Polski 26 listopada 2019 r. (wszedł w życie dnia 1 czerwca 2020 r.) poświęca tym sytuacjom więcej miejsca aniżeli Instrukcja z 1986 r.

Alkoholizm a stwierdzenie nieważności małżeństwa – studium przypadku

Z praktyki sądowej wynika, że niezdolność do stworzenia wspólnoty małżeńskiej może być spowodowana zaawansowaną i chroniczną chorobą alkoholową. Ponieważ alkoholizm jest nałogiem pozbawiającym człowieka wolności działania i decydowania, czyni on również osobę niezdolną do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Niezdolność ta jednak musi istnieć obiektywnie już w chwili zawierania małżeństwa i musi być rzeczywistą przyczyną rozpadu związku. Dowodzenie alkoholizmu w procesie wymaga przesłuchania stron, świadków, zebrania dostępnych dokumentów i zaświadczeń lekarskich oraz opinii biegłego psychiatry bądź psychologa.

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Źródła nieważności małżeństwa. Część 1

W trakcie ceremonii ślubnej kapłan, będąc świadkiem urzędowym składanego przez nupturientów przyrzeczenia małżeńskiego: „(…) ślubuje Ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz to, że Cię nie opuszczę aż do śmierci”, uwierzytelnia swoją obecnością powstanie węzła małżeńskiego ukonstytuowanego tym właśnie przymierzem. Zgodnie z kan. 1055 KPK tym samym tworzy się nierozerwalny związek o charakterze prawnym między jednym mężczyzną a jedną kobietą. Ta „jedność w naturach” (una caro) zawierająca w sobie wspólnotę życia i celów, a więc dobro małżonków oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa wskazuje na istotne przymioty małżeństwa sakramentalnego, jakimi są jego jedność i nierozerwalność.

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Źródła nieważności małżeństwa. Część 2

Jedną z podstawowych zasad, na której opiera się kościelne prawo małżeńskie, jest prawda o nierozerwalności związku małżeńskiego. Jednak nie każde zawarte małżeństwo powoduje zaistnienie węzła małżeńskiego, który staje się źródłem tej nierozerwalności. Małżeństwo może zaistnieć jedynie dzięki zgodzie małżeńskiej wyrażonej przez nupturientów prawnie do tego zdolnych. W numerze poprzednim „Zarządzania parafią” zamieściliśmy pierwszą część artykułu, w którym szeroko omawiane są przesłanki stwierdzenia nieważności małżeństwa. W bieżącym numerze publikujemy drugą część tego artykułu, w której autorka kontynuuje omawianie przesłanek stwierdzenia nieważności małżeństwa.

Zapowiedzi przedślubne – nowe przepisy Konferencji Episkopatu Polski

Tradycyjnym celem zapowiedzi przedślubnych jest podanie do publicznej wiadomości zamiaru zawarcia małżeństwa przez konkretnych narzeczonych, by wierni mogli wyjawić ewentualne znane im przeszkody sprzeciwiające się zawarciu danego małżeństwa. Trzeba jednak stwierdzić, że to zamierzenie nie jest już dziś pierwszorzędnym celem zapowiedzi, podstawowym narzędziem stwierdzenia stanu wolnego obecnie jest bowiem świadectwo chrztu bez adnotacji o zawartym małżeństwie.

Prawne wymogi posiadania odpowiedniego wieku do zawarcia małżeństwa w Polsce – uregulowania prawa kanonicznego i cywilnego

Małżeństwo nie tylko kanoniczne powstaje w momencie wyrażenia przez narzeczonych ważnej zgody małżeńskiej, a więc woli zawarcia małżeństwa. Dokładniej mówiąc, to właśnie wyrażona zgoda tworzy małżeństwo ( matrimonium facit consensus ). Ważną zgodę mogą wyrazić wszyscy, którym prawo tego nie zabrania [kan. 1058 KPK]. Ta norma prawna wskazuje na obowiązujący np. katolików system prawny wyznaczający istotne elementy tzw. zdolności prawnej osoby ludzkiej do ważnego zawarcia małżeństwa np. w Kościele katolickim, czyli do samodzielnego, odpowiedzialnego i wolnego wyrażenia wiążącej zgody małżeńskiej.

Zdolność czy niezdolność do zawarcia małżeństwa osób z zespołem Downa

Kodeks Prawa Kanonicznego rozstrzyga, że małżeństwo mogą zawrzeć wszyscy, którym prawo tego nie zabrania (kan. 1058). Kanoniczne ograniczenia odnoszą się do osób, które nie posiadają zdolności świadomego wyrażenia zgody małżeńskiej ze względu na defekt braku wystarczającego używania rozumu. W poniższym artykule zawarte zostały rozważania dotyczące takiej zdolności osób z zespołem Downa. Czy małżeństwo takich osób będzie ważne?