Pozostałe zagadnienia

Kim jest diakon stały i jakie są jego zadania

Diakonat to najniższy stopień sakramentu święceń. Sobór Watykański II przywrócił w Kościele znany w pierwszych wiekach diakonat stały – nie tylko jako etap na drodze do święceń prezbiteratu, ale także „własny i trwały stopień hierarchii” (Paweł VI, Motu proprio Sacrum diaconatus ordinem, 18.06.1967). Wybrani mężczyźni mogą zatem przyjąć święcenia diakonatu nie tylko po to, by w przyszłości móc zostać kapłanami, ale by pozostać diakonami i jako tacy służyć w Kościele do końca swego życia.

Eutanazja – czy można godnie i czynnie asystować przy samobójstwie?

Coraz częściej parlamenty poszczególnych krajów europejskich i nie tylko zajmują się przygotowaniem norm prawnych, które sankcjonują możliwość dokonania eutanazji – zakończenia życia na osobiste życzenie danej osoby. Ostatnio eutanazję zalegalizowała Hiszpania, która stała się czwartym krajem Europy – po Belgii, Luksemburgu i Holandii, a szóstym na świecie po Kanadzie i Kolumbii, który przyznał osobie prawo do samobójstwa i oferuje pomoc przy jego dokonaniu. W opracowaniach preferuje się przekonanie, że jest to prawo do godnej śmierci na życzenie osoby oraz zwraca uwagę na terminologię, która merytorycznie wskazuje na dobrowolne uczestniczenie danej osoby w dokonaniu samobójstwa wspomaganego. Czy zdecydowanej na taki krok osobie mógłby towarzyszyć kapłan? Czy taka osoba mogłaby zostać opatrzona sakramentami?

Kobieta przy ołtarzu. Dopuszczenie kobiet do posług lektoratu i akolitatu

Ojciec Święty Franciszek w motu proprio Spiritus Domini z 10 stycznia 2021 r. zmienił paragraf pierwszy kanonu 230 Kodeksu Prawa Kanonicznego, dopuszczając tym samym kobiety do posług liturgicznych lektoratu i akolitatu. Pierwsza jest ściśle związana z posługą Słowa, druga – z posługą ołtarza. Dotychczas posługi te były zastrzeżone wyłącznie dla mężczyzn. Kanon 230 § 1 Kodeksu Prawa Kanonicznego w dotychczasowej wersji brzmiał: „Mężczyźni świeccy, posiadający wiek i przymioty ustalone dekretem konferencji episkopatu, mogą być na stałe przyjęci, przepisanym obrzędem liturgicznym, do posługi lektora i akolity; otrzymanie tych posług nie daje im jednak prawa do utrzymania czy wynagrodzenia ze strony Kościoła”. Po zmianie dokonanej przez papieża Franciszka przepis ten rozpoczyna się od słów „Świeccy, posiadający wiek i przymioty…”. Obejmuje zatem zarówno mężczyzn, jak i kobiety.

O powrocie odstępców do Kościoła

W obecnych czasach nieustannie słyszymy i doświadczamy odchodzenia wiernych od Kościoła. Akty apostazji są coraz częstsze i niejednokrotnie nieuniknione. Jednakże to niejedyny obraz naszej rzeczywistości. Jeżeli są odejścia, są też powroty, które należy pomóc właściwie przeprowadzić. Gdy odstępca będzie chciał wrócić do Kościoła, to zapewne przyjdzie najpierw do spowiedzi. Jak ma zachować się spowiednik? Jaka jest droga powrotu odstępcy? Jakie procedury obowiązują w Kościele? Artykuł ma odpowiedzieć na te pytania.

Pogrzeb po kremacji. Przepisy liturgiczne i problemy duszpasterskie

Pochówek prochów po uprzednim spopieleniu zwłok nie jest już w Polsce zjawiskiem rzadkim i nie budzi zdziwienia. Warto jednak przypomnieć normy liturgiczne, które obowiązują w odniesieniu do pogrzebu po kremacji. Przepisy powinny chronić znaczenie poszczególnych znaków i czynności liturgicznych, tak by były one spójne z uzasadnieniem teologicznym, a nade wszystko z przekazem wiary, którą wyrażają.

Zmiana na urzędzie proboszcza z powodu śmierci poprzednika – zagadnienia prawne

„Umarł król, niech żyje król” – słowa, które używane były przy ogłoszeniu nowego monarchy w średniowiecznej Francji, mogą stanowić motto dla tego artykułu. Zostaną w tym artykule bowiem pokazane pewne obszary funkcjonowania parafii uregulowane prawem polskim i kanonicznym, na których należy skupić uwagę podczas obejmowania parafii przez nowego proboszcza (albo administratora – obydwa te urzędy kościelne mają, co do zasady, zrównane prawa i obowiązki) po śmieci poprzednika na urzędzie.

Co i jak trzeba powiedzieć, a o czym można lub trzeba milczeć? Duchowny jako świadek w sądzie i przed organem władzy publicznej

Sytuacje, w których duchowny, np. proboszcz, uczestniczy jako świadek w procesie karnym, cywilnym czy w postępowaniu administracyjnym, wcale nie należą obecnie do rzadkości. Występowanie w roli świadka z pewnością łączy się z wielkim stresem. Można jednak, a nawet trzeba do tej roli i sytuacji się przygotować. Elementem przygotowania jest poznanie swoich uprawnień w zakresie możliwości zachowania w tajemnicy pewnych informacji posiadanych przez księdza.

Czy Normy Kodeksu Prawa Kanonicznego mogą stanowić źródło prawa powszechnego?

W jakim zakresie normy prawa kanonicznego są ważne i konieczne nie tylko dla funkcjonowania w Kościele, ale również dla korzystania z przestrzeni wiary w porządku społecznym? Jakie postawy wiernych stanowią właściwą formę kształtowania kościelnej przestrzeni wiary, w której każdy może znaleźć miejsce dla siebie i postrzegać je jako sobie najwłaściwsze, a jakie zachowania prowadzą do zerwania jedności i naruszają zbawczy wymiar porządku prawnego? Czy osoby w przestrzeni publicznej winni szanować prawa i oczekiwania ludzi wierzących, którzy kierują się istotnymi dla siebie prawami? Trzeba przyjąć, że właściwą pomocą, ukazującą sens tych problemów i służebną rolę norm prawa kanonicznego dla podjęcia budowania jedności w wierze i zachowania tożsamości eklezjalnej, znajdziemy w normach źródłowych kościelnego prawa powszechnego, a więc w promulgowanych normach: w Kodeksie Prawa Kanonicznego i w Kodeksie Kanonów Kościołów Wschodnich.

Czy prawo kanoniczne jest autonomiczne wobec prawa polskiego? Rozważania teoretyczne i praktyczne przykłady

W jakich sytuacjach duchowny może kierować się wyłącznie prawem kanonicznym, a kiedy musi zastosować się do prawa państwowego? Podstawową zasadę dotyczącą autonomii porządków prawnych państwa i Kościoła katolickiego zawierają konstytucyjne zasady dotyczące relacji pomiędzy państwem polskim a związkami wyznaniowymi, w tym także z Kościołem katolickim. Te zasady zawarte są w art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, który stanowi, że „Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego”.

Majątek parafii a osobisty proboszcza na przykładzie kazusu

LEAD: Czy rodzina zmarłego proboszcza (spadkobiercy) mają prawo domagać się od parafii, na której był proboszczem zwrotu ponoszonych nakładów, dokonywanych z własnych pieniędzy, z oszczędności zmarłego? Czy takie żądania zasługują na uwzględnienie? Czy jeżeli spadkobiercy udadzą się z roszczeniem do sądu mogą coś zyskać?