małżeństwo

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Źródła nieważności małżeństwa. Część 2

Jedną z podstawowych zasad, na której opiera się kościelne prawo małżeńskie, jest prawda o nierozerwalności związku małżeńskiego. Jednak nie każde zawarte małżeństwo powoduje zaistnienie węzła małżeńskiego, który staje się źródłem tej nierozerwalności. Małżeństwo może zaistnieć jedynie dzięki zgodzie małżeńskiej wyrażonej przez nupturientów prawnie do tego zdolnych. W numerze poprzednim „Zarządzania parafią” zamieściliśmy pierwszą część artykułu, w którym szeroko omawiane są przesłanki stwierdzenia nieważności małżeństwa. W bieżącym numerze publikujemy drugą część tego artykułu, w której autorka kontynuuje omawianie przesłanek stwierdzenia nieważności małżeństwa.

Małżeństwo kanoniczne osób po rozwodzie cywilnym – nowe przepisy Konferencji Episkopatu Polski

Coraz częściej w kancelariach parafialnych podczas przygotowania do zawarcia małżeństwa duszpasterze stają przed problemem małżeństw zawieranych przez osoby, które już były związane cywilnie z kimś innym, rozwiodły się, a teraz chcą zawrzeć nowe małżeństwo – tym razem kanoniczne – z kolejną osobą. Takie sytuacje nie są wolne od problemów moralnych i prawnych. Nowy Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego uchwalony przez Konferencję Episkopatu Polski 26 listopada 2019 r. (wszedł w życie dnia 1 czerwca 2020 r.) poświęca tym sytuacjom więcej miejsca aniżeli Instrukcja z 1986 r.

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Źródła nieważności małżeństwa. Część 1

W trakcie ceremonii ślubnej kapłan, będąc świadkiem urzędowym składanego przez nupturientów przyrzeczenia małżeńskiego: „(…) ślubuje Ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz to, że Cię nie opuszczę aż do śmierci”, uwierzytelnia swoją obecnością powstanie węzła małżeńskiego ukonstytuowanego tym właśnie przymierzem. Zgodnie z kan. 1055 KPK tym samym tworzy się nierozerwalny związek o charakterze prawnym między jednym mężczyzną a jedną kobietą. Ta „jedność w naturach” (una caro) zawierająca w sobie wspólnotę życia i celów, a więc dobro małżonków oraz zrodzenie i wychowanie potomstwa wskazuje na istotne przymioty małżeństwa sakramentalnego, jakimi są jego jedność i nierozerwalność.

Prawne wymogi posiadania odpowiedniego wieku do zawarcia małżeństwa w Polsce – uregulowania prawa kanonicznego i cywilnego

Małżeństwo nie tylko kanoniczne powstaje w momencie wyrażenia przez narzeczonych ważnej zgody małżeńskiej, a więc woli zawarcia małżeństwa. Dokładniej mówiąc, to właśnie wyrażona zgoda tworzy małżeństwo ( matrimonium facit consensus ). Ważną zgodę mogą wyrazić wszyscy, którym prawo tego nie zabrania [kan. 1058 KPK]. Ta norma prawna wskazuje na obowiązujący np. katolików system prawny wyznaczający istotne elementy tzw. zdolności prawnej osoby ludzkiej do ważnego zawarcia małżeństwa np. w Kościele katolickim, czyli do samodzielnego, odpowiedzialnego i wolnego wyrażenia wiążącej zgody małżeńskiej.

Nowe pytania w protokole przedmałżeńskim. Jak zapobiec nieważności małżeństwa z powodu niezdolności psychicznej?

W dniu 26 listopada 2019 r. Konferencja Episkopatu Polski uchwaliła nowy Dekret ogólny o przeprowadzaniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego (dalej: Dekret ). Po wejściu w życie tego dokumentu zastąpi on obowiązującą od 1989 r. Instrukcję o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim z 5 września 1986 r.

Do Dekretu załączony jest nowy wzór Protokołu z rozmów kanoniczno-duszpasterskich przed zawarciem małżeństwa . Formularz ten ma formę kwestionariusza zawierającego pytania, które duszpasterz zadaje narzeczonym, aby na podstawie uzyskanych odpowiedzi zweryfikować, czy małżeństwo, które mają zawrzeć, może być zawarte ważnie i godziwie, a więc skutecznie, owocnie i zgodnie z przepisami prawa.

Jak nie dopuścić do zawarcia bigamicznego małżeństwa?

Wydawałoby się, że problem bigamii nie jest tematem zbyt często występującym, a jednak ustalenie stanu wolnego nupturientów pragnących wstąpić w sakramentalny związek małżeński może stwarzać pewne problemy. Dzisiaj, kiedy coraz częściej zdarza się, że w kościele pragną zawrzeć małżeństwo katolicy z niekatolikami, z osobami nieochrzczonymi, problem sprawdzenia stanu wolnego osoby to nie tylko dostarczenie metryki chrztu. Z tymi problemami może spotkać się każdy proboszcz, a szczególną uwagę należy zachować w czasach, gdy miejscem zawarcia małżeństwa nie jest wcale parafia zamieszkania.

Ustawa z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1359)