Opłata adiacencka to opłata, którą właściciel lub użytkownik wieczysty musi zapłacić gminie, jeżeli wzrosła wartość jego nieruchomości w wyniku pewnych zdarzeń wymienionych w przepisach. Zdarzenia te to podział nieruchomości, scalenie i podział nieruchomości lub budowa urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Fakt zaistnienia powyższych zdarzeń nie zawsze prowadzi jednak do naliczenia opłaty.